Diyabetik Ayak Yaralarına Karşı 7 Kritik Önlem: "Küçük Bir Yara Büyük Bir Sorun Olabilir"

Dünya genelinde hızla yayılan diyabet, yalnızca kan şekerini değil; sinir sistemini, damar yapısını ve vücudun yara iyileştirme kapasitesini de olumsuz etkiliyor. Acıbadem Ataşehir Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Selim Aydın, diyabetin yol açtığı en ağır sonuçlardan biri olan "diyabetik ayak yaraları" hakkında hayati uyarılarda bulundu. Doç. Dr. Aydın, farkındalık eksikliği ve yanlış müdahalelerin uzuv kayıplarına yol açabileceğine dikkat çekerek, hastaların alması gereken 7 kritik önlemi sıraladı.

1. Kan Şekerinizi Düzenli Ölçtürün

Diyabetik ayak gelişimini önlemenin ilk adımı kan şekerini kontrol altında tutmaktır. Şeker kontrolü zayıf olan bireylerde yaralar çok daha geç iyileşmekte ve enfeksiyon riski ciddi oranda artmaktadır. Düzenli hekim kontrolleri bu riskleri minimize eder.

2. Ayak Bakımını İhmal Etmeyin

Ayak bakımı diyabet hastaları için estetik bir tercih değil, tıbbi bir zorunluluktur. Ayaklar aşırı sıcak veya soğuk olmayan suyla yıkanmalı, özellikle parmak araları iyice kurulanmalıdır. Tırnaklar düz kesilmeli, nasır gibi sertleşmelere asla kişisel müdahalede bulunulmamalıdır.

3. Her Gün Ayaklarınızı Kontrol Edin

Diyabetin neden olduğu sinir hasarı (nöropati), hastanın acıyı hissetmesini engelleyebilir. Bu nedenle her gün ayna yardımıyla ayak tabanı dahil tüm bölge incelenmelidir. Kızarıklık, su toplaması veya minik bir kesik fark edildiği an doktora başvurulmalıdır.

4. "Geçer" Diye Beklemeyin

Diyabetik yaralarda enfeksiyon hızla kemiğe kadar ilerleyebilir. Evde uygulanan alkol, oksijenli su veya bitkisel ürünler durumu daha da kötüleştirebilir. Profesyonel cerrahi temizlik (debridman) ve uygun antibiyotik tedavisi hayat kurtarıcıdır.

5. Asla Çıplak Ayakla Yere Basmayın

Diyabetik ayak yaralarının büyük bir kısmı ev içinde meydana gelir. Hastalar evde, bahçede veya kumsalda mutlaka önü kapalı terlik veya ayakkabı kullanmalıdır. Parmak arası terlikler yaralanma riskini artırdığı için tercih edilmemelidir.

6. Damar Tıkanıklığı Riskini Sorgulayın

Diyabetik ayak yaralarının en önemli nedenlerinden biri dolaşım bozukluğudur. Eğer ayakta kan akışı yetersizse, en iyi yara bakımı bile sonuç vermez. Tedavinin ilk adımı damarların durumunu değerlendirmek ve gerekiyorsa tıkalı damarları açmaktır.

7. Doğru Ayakkabı Seçimi Hayati Önemde

Dar, sert veya dikişli ayakkabılar fark edilmeyen yaralara yol açabilir. Ayakkabı alırken görünüşten ziyade yumuşak tabanlı, iç dikişsiz ve ayağı sıkmayan modeller tercih edilmelidir. Yeni alınan bir ayakkabı başlangıçta sadece kısa sürelerle giyilerek ayak alıştırılmalıdır.

Multidisipliner Tedavi Şart!

Doç. Dr. Selim Aydın, diyabetik ayak tedavisinin bir ekip işi olduğunu vurguluyor. Tedavi süreci; kalp-damar cerrahisi, endokrinoloji, enfeksiyon hastalıkları, ortopedi ve plastik cerrahi uzmanlarının ortak çalışmasını gerektirir. Günümüzdeki modern damar açıcı yöntemler ve yara bakım teknikleri sayesinde uzuv kayıplarının büyük çoğunluğu önlenebilmektedir.