“POLİKİSTİK OVER SENDROMU”NA İŞARET EDEN 6 BELİRTİ

Polikistik Over Sendromu (PCOS), özellikle üreme çağındaki kadınlarda sıkça görülen ve hem üreme sağlığını hem de genel metabolizmayı etkileyen bir hormonal bozukluktur. Memorial Ankara Hastanesi Tüp Bebek Merkezi Başkanı Prof. Dr. Aygül Demirol, bu sendrom hakkındaki önemli bilgileri paylaştı.

Sıklığı ve Risk Faktörleri

• Görülme Sıklığı: Dünya genelinde %5 ila %15 oranında görülürken, Türkiye'de üreme çağındaki kadınların %15 ila %20'si bu rahatsızlığı yaşamaktadır. Yani yaklaşık her 10 kadından biri PCOS riski altındadır.

• Temel Nedenler: Belirgin bir risk faktörü olmamakla birlikte, temel olarak genetik faktörlerin hazırladığı zeminde; çevresel faktörler ve karbonhidrat ağırlıklı beslenme gibi durumların etkili olduğu düşünülmektedir.

PCOS'a İşaret Eden 6 Önemli Belirti

PCOS, hormonal değişiklikler ve buna bağlı olarak gelişen düzensizliklerle kendini gösterir. Aşağıdaki belirtileri yaşayan kadınların mutlaka bir uzmana başvurması gerekmektedir:

1. Hormonal Değişiklikler: Androjen (erkeklik) hormonlarının seviyesindeki artış.

2. Adet Düzensizlikleri: Yumurtlama sorununa bağlı olarak gelişen düzensiz adet döngüleri.

3. Aşırı Tüylenme (Hirsutizm): Vücudun çeşitli bölgelerinde aşırı kıllanma.

4. Cilt Sorunları: Ciltte sivilcelenme (akne) ve yağlanma.

5. Kiloda Artış: Özellikle bel çevresinde kilo alma eğilimi.

6. Hamile Kalamama: Yumurtlama olmaması nedeniyle gelişen kısırlık (infertilite).

Tanı ve Genel Sağlık Riskleri

Tanı Yöntemleri

PCOS tanısı konulurken hastanın hikayesi, adet döngüsü bilgileri ve bazı testler önemlidir:

• Ultrason: Yumurtalıkların morfolojik görünümü (çok sayıda küçük kist) incelenir.

• Kan Testleri: FSH ve LH hormon oranları, insülin direnci, tiroid fonksiyonları, prolaktin hormonu dengesi ve şikayetlere bağlı olarak total testosteron düzeyi gibi parametrelere bakılır.

İleri Yaş Riskleri

PCOS sadece üreme sağlığını değil, genel sağlığı da olumsuz etkiler:

• Diyabet Riski: Şeker metabolizmasını ciddi şekilde etkileyerek ileri yaşlarda diyabet (şeker hastalığı) riskini artırır.

• Kardiyovasküler Risk: Kalp sağlığını ve lipit metabolizmasını olumsuz etkileyerek kalp hastalığı riskini artırır.

• Bu riskler nedeniyle yaşam tarzı değişiklikleri, düzenli egzersiz ve dengeli beslenme tedavinin kritik bir parçasıdır.

 Tedavi Yaklaşımları

Tedavi yöntemleri, hastanın gebelik isteği olup olmamasına göre farklılık gösterir ve kişiye özel planlanmalıdır:

Gebelik İsteği Yoksa

Rahim sağlığını korumak amacıyla adet döngüsünün düzenlenmesi esastır. Klasik tek tip doğum kontrol hapı uygulaması yerine kişiye özel tedavi şekillendirilmelidir.

Bebek İsteği Varsa

Baba adayının sperm parametreleri ve hastanın diğer faktörleri göz önünde bulundurularak sırayla şu adımlar izlenir:

1. Yumurtlama Tedavisine başlanır.

2. Olumlu sonuç alınamazsa Aşılama tedavisi gündeme gelir.

3. En son aşamada Tüp Bebek uygulamasına geçilir.

Ayrıca, hastanın beslenme alışkanlıklarını değiştirerek kilo vermesi ve yaşam tarzı düzenlemeleri tedavinin başarı şansını ciddi ölçüde artırmaktadır. Gebelik şansı, hastanın yaşına, diğer altta yatan faktörlere ve sperm parametresine göre değişmektedir.